Ankraj nedir? Taban alanda belli bir açıyla açılmış olan deliğe beton enjeksiyonu yapılmasıdır. Bu işlemde kullanılan öngerdirme özel çelik halatlar, dayanıklı ve korozyona karşı korumalıdır. Aynı zamanda saplama olarak da bilinmektedir. Ankrajlar, yapı elemanlarını betona tutturma ve demirleme amaçlı kullanılırlar. Bu nedenle bu elemanlar üzerine uygulanan gerilme kuvvetini tabana iletir.
Ankrajlar zayıf tabanlarda çökmeye engel olmak için kullanılmaktadır. Örneğin yerin altına inşaa edilen araç otoparklarında veya yeraltı ulaşım güzergahlarında kullanımı önemlidir. Ayrıca barajlarda yükseltme için kullanılmaktadır. Bazen de denizin kıyı şeridine vuran dalgalarının iskelelere zarar vermemesi amacıyla kullanılır. Hayatımızın gerçeği deprem ve sismik vakalarda oluşabilecek can kayıplarının önüne geçmek için kullanılmaktadır. Derin kazı yapılan bölgenin etrafındaki yapılara zarar vermeden güvenliğini sağlamak üzere öngermeli ankraj geçici ve kalıcı ankraj uygulanmaktadır. İnşaat alanında açılan çukurun kapatılana kadar su basması gibi durumları önlemek amaçlı geçici ankraj uygulanmaktadır.
Kalıcı ankraj ise açıkta kalan derin kazıların desteklenmesi için kullanılmaktadır. Teknik kurallar yönünden titizlikle yaklaşılması gereken bir yöntemdir. Aksi halde ilerleyen zaman içerisinde büyük sorunlara yol açabilmektedir. Öngermeli ankrajın uygulama aşamaları şu şekildedir. Delgi işlemi projedeki ölçülere göre 10-30 derecelik açılarla yapılmaktadır. Çelik halatlar 3 veya 6’lı şekilde serbest boy ve kök boyu olmak üzere hazırlanmaktadır. Kuyularda su olması durumunda kılavuz sistemi ile su çamur arındırılmaktadır. Halatları temizlenen kuyu içinde bulundurulmaktadır. Açılan kuyular kaliteli çimentolarla enjeksiyonlanmaktadır. Kafa, ankraj plakası, grip elemanları montajlanarak germe işlemine yapılmaktadır. Projede belirtilen yüklerde germe makinesi ile gergiler yapılarak işlem tamamlanır.
Kullanım amaçlarına göre ikiye ayrılırlar. Pasif ankrajlar zeminin ankraja hareket etmesi ile yük taşırlar. Ön germeli ankrajlar ise büyük hareketleri daha uygun oranlara düşürmektedir. Genellikle yapıya veya zemin yüzey levhasına çekilerek kullanılırlar. Öngermeli ankrajlar geçici ve kalıcı ankrajlar olarak ikiye ayrılırlar. Geçici ankrajlar; inşaat sırasında uygulanır ve kısa süreli olarak fayda sağlar. Kullanım ömrü yaklaşık iki yıldır. Kalıcı ankrajlar ise genelde yapı ve kazı alanlarında kullanılmaktadır. Ancak ortalama kullanım ömürleri 75 – 100 yıl arasındadır. Ankrajların parçaları ankrajın deliği, çelik halat, kafa, plaka, grip, merkezleyici, ayırıcı, koruge boru, enjeksiyon, ankrajın köküdür.
Nüfusun yoğun olduğu bölgelerdeki derin kazılar güvenli ve daha ekonomik olarak yapılmaktadır. Dolayısıyla arka dolgu ihtiyacı ortadan kalkmaktadır. Olası beklenmedik sorunlarla karşılaşılması durumunda alternatif çözümlere alt yapı sağlamaktadır. Sorumlular geçici sistem olan yapıyı, kalıcı yapının bir parçası gibi rahatlıkla kullanırlar.
Yatayda kazı alanı azalmakta böylece inşaat alanına yakın bulunan bina, yol, elektrik, su vb. şebeke tesisatlarının zarar görmesi engeller. Dolayısıyla çaplı kazı alanlarında zeminde zedelenme azalmaktadır.
Yorum yaz